Great Sant Gadge baba information in Marathi | संत गाडगे बाबा यांची संपूर्ण माहिती 1

Sant gadge baba information in Marathi | परिचय :-संत गाडगे बाबा, ते महाराष्ट्र, भारतात राहणारे संत, समाजसुधारक आणि तत्त्वज्ञ होते.गाडगे महाराज स्वच्छता आणि वैयक्तिक स्वच्छतेच्या कल्पनेशी कटिबद्ध होते. त्यांनी लोकांना त्यांचे घर आणि परिसर स्वच्छ ठेवण्यासाठी प्रोत्साहित केले आणि स्वच्छ पिण्याच्या पाण्याचे महत्त्व देखील सांगितले. अध्यात्मिक वाढीसाठी स्वच्छता ही अत्यावश्यक बाब आहे यावर त्यांचा विश्वास होता आणि मानसिक आणि भावनिक आरोग्यासाठी शारीरिक स्वच्छता आवश्यक आहे यावर भर दिला. गाडगे महाराज हे एक विपुल लेखक आणि कवी देखील होते. संत गाडगे बाबा यांनी “गाडगे गीता“, “गाडगे जीवनचरित्र“ आणि “गाडगे साहित्य” यासह अनेक पुस्तके लिहिली ज्यात त्यांचा सामाजिक सुधारणा आणि आध्यात्मिक वाढीचा संदेश प्रसारित करण्यात आला.

संत गाडगे बाबा जीवन|Sant Gadge baba information in Marathi

संत गाडगे बाबा बालपण | sant gadge baba information in Marathi

नाव	संत गाडगे बाबा
खरे नाव	डेबूजी झिंग्राजी जानोरकर
वडिलांचे नाव	झिंगराजी राणोजी जाणोरकर
आईचे नाव	सखुबाई झिंगराजी जणोरकर
पत्नीचे नाव	सोनाबाई
जन्म	23 फेब्रुवारी 1876
जन्म ठिकाण	अमरावती जिल्हा शेणगाव
मृत्यू	डिसेंबर २०, इ.स. १९५६

संत गाडगे बाबा, ज्यांना गाडगे महाराज म्हणूनही ओळखले जाते, ते महाराष्ट्रातील एक समाजसुधारक आणि संत होते. त्यांचा जन्म 23 फेब्रुवारी 1876 रोजी महाराष्ट्रातील अमरावती जिल्ह्यातील शेणगाव या छोट्याशा गावात झाला. त्यांचे बालपण गरिबी आणि कष्टाने गेले.
गाडगे बाबांचे आई-वडील, हरी आणि अभंग हे शेतकरी होते आणि त्यांच्याकडे थोडी जमीन होती. उदरनिर्वाहासाठी त्यांना संघर्ष करावा लागला आणि अनेकदा त्यांना सावकारांकडून पैसे घ्यावे लागले. गाडगे बाबा पाच भावंडांमध्ये सर्वात लहान होते आणि त्यांना त्यांच्या कुटुंबाला त्यांच्या शेतीच्या कामात मदत करण्यासाठी कठोर परिश्रम करावे लागत. गरिबी असूनही, गाडगे बाबांचे आई-वडील अतिशय धार्मिक होते आणि संत गाडगे बाबा यांच्यामध्ये अध्यात्माची खोल भावना निर्माण झाली होती. लहानपणापासूनच ते संत आणि ऋषींच्या शिकवणुकीकडे ओढले गेले आणि बरेच तास ध्यान आणि प्रार्थनेत घालवलत असात. गाडगे बाबांच्या बालपणातील अनोखे पैलू म्हणजे त्यांचे मराठी भाषेवरील प्रेम. औपचारिक शिक्षण घेतलेले नसतानाही त्यांना मराठी साहित्य आणि कवितेची उत्तम जाण होती. ते त्यांच्या अनोख्या शैलीत अनेकदा कविता आणि भजने (भक्तीगीते) पाठ करायचे, ज्याला “गाडगे बोली” म्हणून ओळखले जाऊ लागले.

संत गाडगे बाबा लग्न आणि शिक्षण | sant gadge baba information in Marathi

संत गाडगे बाबा लग्नाची माहिती | gadge maharaj information in Marathi

गाडगे महाराज यांचे वयाच्या १६ व्या वर्षी सोनाबाई नावाच्या मुलीशी १८९२ साली लग्न झाले. त्यांचे लग्न त्यांच्या समाजाच्या चालीरीती आणि परंपरेनुसार पार पडले.
त्यांच्या लग्नानंतर, संत गाडगे बाबा आणि सोनाबाई पिंपळगाव गावात स्थायिक झाले, जिथे ते साधे आणि नम्र जीवन जगले. त्यांना एक मुलगा आणि एक मुलगी होती, परंतु त्यांची दोन्ही मुले लहान वयातच मरण पावली, ही त्यांच्यासाठी मोठी शोकांतिका होती.
एवढे नुकसान होऊनही संत गाडगे बाबा आणि सोनाबाई एकमेकांवर आणि त्यांच्या कार्याशी एकनिष्ठ राहिले. प्रेम, करुणा आणि सामाजिक समतेचा संदेश देत त्यांनी गावोगावी एकत्र प्रवास केला. सोनाबाई संत गाडगे बाबांसाठी एक मोठा आधार आणि शक्ती होत्या आणि त्यांनी गरीब आणि दीनदुबळ्यांचे जीवन सुधारण्यासाठी एकत्र काम केले.
संत गाडगे बाबांचा सोनाबाईशी झालेला विवाह हा परस्पर प्रेम आणि आदरावर आधारित दृढ आणि चिरस्थायी बंध होता. सामाजिक सुधारणा आणि गरजूंना मदत करण्याच्या त्यांच्या वचनबद्धतेत ते एकत्र होते.

संत गाडगे बाबा यांचे शिक्षण, माहिती | Sant gadge baba yanche shikshan ani mahiti

संत गाडगे बाबांचे औपचारिक शिक्षण थोडेच झाले होते आणि ते गरीब कुटुंबात वाढले होते. लहानपणापासूनच कुटुंबाचा उदरनिर्वाह करण्यासाठी त्यांना कठोर परिश्रम करावे लागले. असे असूनही, त्यांना आध्यात्मिक आणि सामाजिक विषयांमध्ये नेहमीच उत्सुकता आणि रस होता. तुकाराम आणि नामदेव यांसारख्या महाराष्ट्रातील भक्ती संतांच्या शिकवणीचा त्यांच्यावर खूप प्रभाव होता. गरीब आणि दीनदुबळ्यांच्या कल्याणासाठीही ते अत्यंत कटिबद्ध होते. प्रेम, करुणा आणि सामाजिक समतेचा संदेश देण्यासाठी त्यांनी आपले बहुतेक आयुष्य गावोगावी प्रवास करण्यात घालवले.
संत गाडगे बाबा हे स्वयंभू आणि मनस्वी होते. ते एक विपुल लेखक होते आणि त्यांनी मराठी भाषेत अनेक अभंग (भक्तीगीते) रचले. मानवी स्थितीबद्दलचे त्यांचे सखोल आकलन आणि सामाजिक न्यायासाठीची त्यांची अतूट बांधिलकी त्यांच्या लेखनातून दिसून आली.
औपचारिक शिक्षणाचा अभाव असूनही, संत गाडगे बाबांच्या संदेशाचा आणि शिकवणींचा महाराष्ट्रातील आणि बाहेरील लोकांवर खोलवर परिणाम झाला आहे. त्यांचा वारसा लोकांना अधिक न्याय्य आणि न्याय्य समाजासाठी कार्य करण्यास प्रेरित करत आहे आणि त्यांचे नाव करुणा, सामाजिक न्याय आणि इतरांची सेवा यांचे समानार्थी आहे. | Sant gadge baba mahiti

संत गाडगे बाबा अभंग आणि कविता | Sant Gadge baba Abhang ani kavita

संत गाडगे बाबा हे केवळ समाजसुधारक आणि संत नव्हते तर ते एक विपुल कवीही होते. त्यांच्या कविता आणि अभंग (भक्तीगीते) आजही लोकांना प्रेरणा देत आहेत. या लेखात आपण संत गाडगे बाबा यांचे अभंग आणि कविता जवळून पाहणार आहोत.

अभंग | Abhang

संत गाडगे बाबा त्यांच्या भक्ती अभंगांसाठी ओळखले जातात, जे त्यांनी त्यांच्या हयातीत रचले. त्यांचे अभंग त्यांच्या साधेपणाने, खोल अर्थाने आणि गहन आध्यात्मिक शहाणपणाने वैशिष्ट्यीकृत आहेत. त्यांचे काही लोकप्रिय अभंग आहेत

1.”धन्य धन्य सद्गुरु गजानना”

धन्य धन्य सद्गुरु गजानना, सांग गजरूक्षाची लीला ।
पाय पादुका वाहती वाटे, कर्त्यावर धरूनी ध्याना ।।

भुज दंडात जपतो नाम, मृदंग ताल वाजतो जय जय कार ।
स्वर सुंदर पद गुंजतीते, आश्रय घेऊनी सकल भय हारी ।।

अनुग्रह देई सद्गुरु गजानना, ज्ञान ध्यान संचरीतीला ।
जय जय कार संगीत होते, सांग वातेवर दुःखांचे फेरी ।।

---

2.”मनाचा मुजरा”

मनाचा मुजरा धरुनी जरी घ्यावा, जन्म जन्माचा पुण्य लाभावा ।
असतीच करुनी नमस्कार, सद्गुरु समर्थाचा उद्धार ।।

दुःखांच्या गर्दीत सुखाचा जल भरावा, मनातल्या तेजाचा तू विश्वास घ्यावा ।
जणू आत्मा संतोषाच्या विवासावा, तोळे त्यांच्या चरणांनी जिवावा ।।

देह सोने नाही मन ही चांदीची, तुझ्या चरणी माझी दोन झाडी झाली ।
मनाच्या तापाची दोर तुला आली, तू माझ्या संत तुकारांचे विश्वास धराली ।।

---

3.”गोंधळात गोंधळ”

गोंधळात गोंधळ धरतोय, आज्ञेय साईंबाबा वाटतोय ।
वडवानला राखून देतोय, देवा वडवानला वाटतोय ।।

कोणालाही कळत नाही राहिला, घडते जाडे केलेत राजा ।
ज्याच्याशी सोड तो कुणाचा राज्य, साईंबाबांचा राज्य आज ।।

ज्ञानेश्वर माऊली माझा, विठ्ठला माझा पांडुरंगा ।
तुकाराम माझा माझ्या विठ्ठला, संत गडगे बाबा वाटतोय ।।

---

कविता:- | sant gadge baba mahiti

संत गाडगे बाबांनी मराठी भाषेतही अनेक कविता रचल्या. त्यांच्या कविता त्यांच्या साधेपणाने, सरळपणाने आणि खोल अध्यात्मिक अंतर्दृष्टीने चिन्हांकित आहेत. त्यांच्या काही प्रसिद्ध कविता आहेत:

1.”आयेथे जाणा जाणा”

आयेथे जाणा जाणा, आम्ही शेवटी येऊन जाणा ।
आमच्या संसाराचा, हा विणा बोध नाही काणा ।।

जगाची पडताळणी, सुखदुःखाची समझोता घालणी ।
आत्माची सत्य शोधणी, ते आणि सर्व सत्य कळणी ।।

अभंग भावे सर्वांसी, ज्ञानानंदात संवाद करावंसी ।
भवाचे बंधन तोडून, भावबंधनाची वाट वाढवावंसी ।।

धर्म नाही आपुले, धर्माची पाहिजे शोधणी ।
धर्म करणे म्हणजे, ज्ञानीचा शोध सोडणी ।।

आयेथे जाणा जाणा, आम्ही शेवटी येऊन जाणा ।
आमच्या संसाराचा, हा विणा बोध नाही काणा ।।

---

2.”कधी कधी जेव्हा”

कधी कधी जेव्हा, नाही शक्य मोजा करणे ।
उघडाच्या रागाने, मन आनंदात भरणे ।।

जळण्याच्या आधारावर, बांधणी झाली विसरून ।
दिव्य दिवसाच्या प्रकाशात, मन अनंत ज्योतीला विसरून ।।

तुझी तुलना व्यर्थ अशी, शोधताना दुख झाला जातो ।
प्रेमात लागतांना, सख्खाच तू माझा होतो ।।

आम्ही आधी तुला भेटला, तू माझा आनंदाचा साथी ।
कारण तुझी चेतना आहे, तू माझा प्रभु नाही कांही ।।

कधी कधी जेव्हा, नाही शक्य मोजा करणे ।
उघडाच्या रागाने, मन आनंदात भरणे ।।

---

3.”तुझी महतो मे आता”

तुझी महतो मे आता, तुझ्या घालव्या आधारावर
संत संगती लागली, माझ्या माझ्या मातीच्या भारावर।

तुझ्या घालव्या आधारावर, संत संगती लागली
माझा जीवन तूच आहेस, तुझ्या दरवाज्यावर हात जोडली।

आधी मी तुझी शरण घेतली, आता तू माझी शरण घेतो
तुझी चेतना माझी आहे, तू माझा प्रभु नाही काहीतरी देतो।

तुझी महतो मे आता, तुझ्या घालव्या आधारावर
संत संगती लागली, माझ्या माझ्या मातीच्या भारावर।

---

हे सुद्धा वाचा– हनुमान चालीसा मराठी | Hanuman chalisa Marathi

संत गाडगे बाबा यांचे कार्य | Sant gadge baba yanche Karya

• गाडगे बाबा संस्थान: संत गाडगे बाबा यांनी गाडगे बाबा संस्थान ही सेवाभावी संस्था स्थापन केली जी गरीब आणि गरजूंच्या उन्नतीसाठी कार्य करते. संस्था आरोग्य शिबिरे, शैक्षणिक कार्यक्रम, बचत गट असे विविध कार्यक्रम राबवते.
• भूदान चळवळ: संत गाडगे बाबा भूदान चळवळीचे खंबीर समर्थक होते, ज्याचे उद्दिष्ट श्रीमंत जमीनमालकांपासून भूमिहीन शेतकर्‍यांना जमिनीचे पुनर्वितरण करायचे होते. त्यांनी चळवळीत सक्रिय सहभाग घेतला आणि या भागातील अनेक शेतकर्‍यांना जमीन संपादन करण्यास मदत केली.
• चरखा चळवळ: संत गाडगे बाबा हे विणकामासाठी चरख्याच्या (चरखाच्या) वापराचे खंबीर पुरस्कर्ते होते, ज्याचा त्यांचा विश्वास होता की ते गरिबी दूर करण्यास आणि स्वावलंबनाला चालना देण्यास मदत करू शकतात. त्यांनी लोकांना सूतकताई आणि विणकाम हे उपजीविकेचे साधन म्हणून घेण्यास प्रोत्साहित केले.
• स्वदेशी चळवळ: संत गाडगे बाबा स्वदेशी चळवळीचे खंबीर समर्थक होते, ज्याचे उद्दिष्ट स्वदेशी उत्पादने आणि उद्योगांना चालना देण्याचे होते. त्यांनी लोकांना विदेशी वस्तूंवर बहिष्कार टाकून स्थानिक उत्पादनांना प्रोत्साहन देण्याचे आवाहन केले.
• पर्यावरण संवर्धन : संत गाडगे बाबा हे पर्यावरण संवर्धनाचे मोठे पुरस्कर्ते होते आणि मानवतेच्या हितासाठी पर्यावरणाचे रक्षण आवश्यक असल्याचे मानत होते. त्यांनी लोकांना वृक्षारोपण करून पर्यावरणाचे रक्षण करण्याचे आवाहन केले.
• प्राणी कल्याण: संत गाडगे बाबा हे प्राणीप्रेमी होते आणि त्यांचा असा विश्वास होता की ते देखील प्रेम आणि आदराने वागण्यास पात्र आहेत. त्यांनी प्राणी निवारे स्थापन केले आणि प्राण्यांच्या संरक्षणासाठी काम केले.
• महिला सक्षमीकरण: संत गाडगे बाबा हे महिला सक्षमीकरणाचे मोठे पुरस्कर्ते होते आणि महिलांना समान हक्क आणि संधी मिळायला हव्यात असा त्यांचा विश्वास होता. त्यांनी महिला बचत गटांची स्थापना करून स्त्री शिक्षणाचा प्रसार केला.
• आरोग्य आणि स्वच्छता: संत गाडगे बाबा यांनी परिसरातील लोकांचे आरोग्य आणि स्वच्छता सुधारण्यासाठी अथक परिश्रम घेतले. त्यांनी आरोग्य केंद्रे स्थापन केली, स्वच्छता आणि स्वच्छतेला प्रोत्साहन दिले आणि रोगांचा प्रसार रोखण्यासाठी काम केले.
• शिक्षण : संत गाडगे बाबा समाजाच्या कल्याणासाठी आणि प्रगतीसाठी शिक्षण आवश्यक असल्याचे मानत होते. त्यांनी शाळा आणि शैक्षणिक संस्थांची स्थापना केली आणि गरीब आणि उपेक्षितांमध्ये शिक्षणाचा प्रसार करण्याचे काम केले.

संत गाडगे बाबा यांना मिळालेले पुरस्कार | Sant gadge baba yana milalele purskar

• पद्मश्री हा पुरस्कार समाजासाठी महत्त्वपूर्ण योगदान देणाऱ्या पुरुष व महिला ना दिला जातो. 1956 साली संत गाडगे बाबा ना हा पुरस्कार इतरांना मदत करण्यासाठी दिला .
• 2000 मध्ये महाराष्ट्र शासनाने संत गाडगे बाबा महाराज यांना महाराष्ट्र भूषण उपाधी दिला. महाराष्ट्र राज्यासाठी महत्त्वपूर्ण कार्य देणाऱ्या व्यक्तींना हा पुरस्कार दिला जातो.
• 2014 मध्ये महाराष्ट्र सरकारने संत गाडगे बाबा महाराज यांच्या स्मरणार्थ “संत गाडगे बाबा स्वच्छता अभियान” ही अभियान सुरू केली. हे अभियान लोकांना स्वच्छ आणि निरोगी कसे राहावे हे शिकण्यास मदत करण्यासाठी डिझाइन केले आहे.
• 2015 साली, भारत च्या सरकार ने गाडगे बाबा महाराज यांच्या स्मृतींना सन्मानित करण्यासाठी आणि ग्रामीण भागात स्वच्छतेला प्रोत्साहन देण्यासाठी “संत गाडगे बाबा ग्राम स्वच्छता अभियान” सुरू केले.
• गाडगे महाराज जीवनगौरव पुरस्कार गाडगे महाराज ट्रस्टतर्फे दरवर्षी संत गाडगे बाबा महाराज यांच्या आठवणी दिला जातो. ही उपाधी अशा व्यक्तीला दिला जातो ज्याने समाजासाठी खूप काही केले आहे आणि जो सतत बदल करत आहे.

संत गाडगे बाबा यांचे विचार | Sant Gadage baba Yanche Vichar

• साधेपणा आणि काटकसर : संत गाडगे बाबा महाराज साधे आणि काटकसरीचे जीवन जगण्याचे महत्त्व मानत होते. भौतिक संपत्तीमुळे शाश्वत आनंद मिळत नाही यावर त्यांनी भर दिला आणि लोकांना आध्यात्मिक वाढ आणि आंतरिक शांतीवर लक्ष केंद्रित करण्यास प्रोत्साहित केले.
• सामाजिक समता: संत गाडगे बाबा महाराज हे सामाजिक समतेचे खंबीर पुरस्कर्ते होते आणि त्यांचा असा विश्वास होता की सर्व व्यक्ती, त्यांची जात किंवा सामाजिक-आर्थिक पार्श्वभूमी काहीही असो, समान आदर आणि सन्मानास पात्र आहेत. समाजातील गरीब आणि उपेक्षित घटकांच्या उन्नतीसाठी त्यांनी अथक परिश्रम घेतले आणि त्यांचा सामाजिक न्याय आणि समतेचा संदेश आजही लोकांना प्रेरणा देत आहे.
• स्वच्छता: त्यांच्या शिकवणीतील आणखी एक महत्त्वाचा पैलू म्हणजे स्वच्छता आणि स्वच्छतेवर भर. त्यांचा असा विश्वास होता की शारीरिक आणि आध्यात्मिक आरोग्यासाठी स्वच्छ आणि निरोगी वातावरण आवश्यक आहे आणि त्यांनी लोकांना त्यांचे परिसर स्वच्छ ठेवण्याची जबाबदारी घेण्यास प्रोत्साहित केले.
• स्वावलंबन: संत गाडगे बाबा महाराजांनी स्वावलंबनाच्या महत्त्वावर विश्वास ठेवला आणि लोकांना स्वावलंबी आणि स्वावलंबी होण्यासाठी प्रोत्साहित केले. त्यांचा असा विश्वास होता की व्यक्तींनी स्वतःच्या कल्याणाची जबाबदारी घेतली पाहिजे आणि त्यांच्या गरजांसाठी इतरांवर अवलंबून राहू नये.
• अहिंसा: शेवटी, संत गाडगे बाबा महाराज हे अहिंसेचे प्रखर पुरस्कर्ते होते आणि त्यांचा असा विश्वास होता की सर्व संघर्ष शांततेच्या मार्गाने सोडवले जाऊ शकतात. त्यांचा असा विश्वास होता की हिंसाचारामुळेच अधिक हिंसा होते आणि चिरस्थायी शांतता आणि सौहार्दाचा मार्ग संघर्ष निराकरणाच्या अहिंसक पद्धतींमध्ये आहे.

संत गाडगे बाबांची समाधी | sant gadge babachi Samadhi

संत गाडगे बाबा वाढत्या वयामुळे अशक्त झाले होते. त्यांची तब्येत बिघडली असतानाही त्यांनी प्रवास आणि काम सुरूच ठेवले, परंतु अखेरीस, 20 डिसेंबर 1956 रोजी वयाच्या 83 व्या वर्षी त्यांचे निधन झाले.
संत गाडगे बाबांची समाधी, ज्याला त्यांचे अंतिम विश्रामस्थान म्हणूनही ओळखले जाते, हे महाराष्ट्रातील अमरावती जिल्ह्यात आहे. अमरावती शहरापासून 10 किमी अंतरावर शेंडगाव नावाच्या गावात ही समाधी आहे.
वर्षभर, विशेषत: त्यांची जयंती आणि पुण्यतिथी यासारख्या महत्त्वाच्या प्रसंगी, या महान संत आणि समाजसुधारकाला श्रद्धांजली अर्पण करण्यासाठी समाधीवर भक्त जमतात.

संत गाडगे बाबा यांच्या आयुष्यावर वर चित्रपट | Film on the life of sant gadge baba

• संत गाडगेबाबा यांच्या आयुष्यावर डेबू हा चित्रपट आहे.
• संत गाडगेबाबा यांच्या आयुष्यावर देवकीनंदन गोपाळ हा पण चित्रपट आहे.

निष्कर्ष | Conclusion

sant gadge baba information in Marathi, gadge maharaj information in Marathi, sant gadge baba mahiti .ही माहिती तुम्ही वाचन, निबंध यासाठी वापरू शकता. माहिती एकदम सोप्या आणि साध्या भाषेत दिलेली आहे.sant gadge baba information in Marathi, gadge maharaj information in Marathi,माहिती थोडी इंटरनेट व पुस्तकातून घेतली आहे. त्यामुळे काही copywrite अडचण असल्यास तर तुम्ही [email protected]. या ई-मेल ला तुम्ही मेल करू शकता तुम्हाला 24 तासांमध्ये उत्तर दिले जाईल.